Ấn tượng đầu tiên khi nhìn vào thép Damascus là những đường vân trên mặt thép như những vết loang lỗ của nước trông rất bắt mắt.
Không phải ngẫu nhiên mà thép Damascus được nâng lên tầm huyền thoại. Những thanh kiếm được rèn bởi thép Damascus vô cùng khó vỡ và dẻo dai. Tương truyền lưỡi kiếm Damascus có thể mài sắc bén tới mức thái gỗ như thái rau. Theo như các nhà nghiên cứu lưỡi kiếm sắc bén là nhờ những răng cưa li ti siêu nhỏ do những sợi nano Cementite cấu tạo thành. Vì thời cổ đại ngành luyện kim chưa phát triển nên đưa công nghệ nano vào thép là một việc không tưởng, theo trang Epoch Times thép damascus là một trong những phát minh đi trước thời đại.
Cái tên Damascus được bắt nguồn từ chính nơi tạo ra nó, đó là Damascus thủ đô của Syria – một đất nước nhỏ bé thuộc vùng Trung Đông.
Thép Damascus được ra đời vào thế kỷ III, khi người Ả Rập mang thép Woots một loại thép có hàm lượng Carbon 1.5% và các chất Chrom, Cobalt, Nickel, Vandium, Manganese từ Ấn Độ đến Damascus nơi mà ngành rèn vũ khí đang phát triển mạnh.
Sở dĩ chúng có những đường vân là nhờ các sợi nano Cementite (FE3C), ống nano carbon và một số tạp chất khác. Để giải thích cho việc này các nhà khoa học cho rằng họ đã sử dụng một số loại lá và gỗ như một phụ gia carbon, cho vào khi nung chảy thép wootz. Ban đầu họ chỉ muốn làm cho những thanh thép Damascus trở nên rắn chắc và bền bỉ hơn, nhưng không ngờ khi để nguội nó lại xuất hiện những đường vân, giúp gây không ít sự chú ý.
Sự ra đời của thép Damascus như một cú nhảy vọt trong ngành sản xuất thép, góp phần giúp quân kỵ binh hồi giáo gieo giắc nỗi kinh hãi lên đạo quân Thập Tự, khi cuối thế kỷ XI quân Thập Tự chinh chiến vùng đất Trung Đông. Và cũng nhờ điều đó đạo quân Hồi Giáo đã tung hoành vùng Trung Đông và Châu Âu xuyên suốt từ thế kỷ XV tới thế kỷ XIX, việc dừng lại này có thể là do sự xuất hiện của súng đạn.
Công thức tinh luyện thép Damascus đã biến mất hoàn toàn vào khoảng cuối thế kỷ XVIII, một số ý kiến cho rằng việc biến mất này là do thất truyền và cạn kiệt nguyên liệu. Mặc cho mọi sự nỗ lực cố gắng tái tạo cho đến nay cách thức chế tạo thép Damascus vẫn là bí ẩn.
Thay vì dùng phương pháp hóa học lên một loại thép như cách tạo ra thép Damascus cổ truyền, người phương Tây đã mô phỏng lại thép Damascus bằng cách gấp trộn ít nhất 2 loại thép khác nhau nhiều lần để cho ra những đường vân ưng ý . Về ngoại hình thì Thép gấp trông rất giống với thép Damascus chính thống nhưng về mặt tính chất thì không thể nào bằng được, mặc dù vậy chúng vẫn chấp nhận được gọi với cái tên “Damascus”.
Ngày nay thép Damascus chỉ được sử dụng đơn thuần như một loại thép giúp làm tăng tính thẩm mĩ cho sản phẩm. Do cách thức tạo ra thép Damascus rất kỳ công nên thép Damascus chỉ xuất hiện trên những vật dụng cao cấp, có giá thành đắt đỏ.
Viễn Du
Be First to Comment